| Главная » Файлы » Слайдтар » Тарих |
Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық көтерілісі (1837 – 1838 жж.) Слайд
| [ Скачать с сервера (251.8 Kb) ] | 31.10.2014, 19:15 |
Көтеріліс барысы : • 1837 жылғы қарашада Кенесары Петропавл қаласынан шыққан Ақтау бекінісі қазақтарының тобына тұңғыш рет шабуыл жасап, патша үкіметіне ашық қарсылық білдірді ;
• 1838 жылғы мамырда Кенесары сарбаздары Ақмола бекінісіне шабуыл жасап, өртеп жіберді. Көтеріліске рух берген ірі жеңіс болды ;
• 1838 жылдың жазы мен күзінде Орта жүз қазақтарының негізгі бөлігі Кенесары тобына жинақталды ;
• 1838 жылдың күзінде қозғалыс Кіші жүзді шарпып, оған би Жоламан Тіленішұлы қосылды ;
Көтерілістің басты мақсаты : • Қазақ елінің патшалық Ресейдің құрамына қосылып үлгермеген өңірлерінің дербестігін сақтау ; • Қазақ жерлерін бекіністер мен округтік билеу арқылы отарлауды тоқтату ;
• Қоқандықтардың тепкісіндегі қазақтарды азат ету .
Көтерілістің алғышарттары: • ХІХ ғасырдың 20 жылдары Ұлы жүздің бір бөлігі мен Кіші жүздің оңтүстігі Қоқан билігінде болып, қазақтардан салық жинады ;
• ХІХ ғасырдың 20-30 жылдары Хиуа хандығы Шекті, Төртқара, Табын, Байұлына қысым көрсетіп, Сыр өзенінің төменгі ағысында бекіністер тұрғызды, сауда керуендерін тонады ;
• 1822 жылғы Жарғы бойынша жаңа округтерді ұйымдастыру қазақтардың шаруашылығын құлдыратты ;
Көтерілістің әлсіреу себептері : •Кенесарының өзін қолдамаған ауылдарға өзбырлық көрсетуі ;
• Бұхар, Қоқан феодалдарымен соғысып, күшін сарқыған Кенесары тобының Ресейге қарсы біріге алмауы ;• Қазақ рулары көтерілісті өз жерінде қолдап, Қоқан және қырғыздармен күресуден өздерін алшақ ұстауы.
•
Көтерілістің жеңілуінің негізгі себебі: *Ресей билеушілерінен жеңілдіктер алған ақсүйектердің бір бөлігінің орталықтанған феодалдық мемлекет құруға мүдделі болмауы ;* Бірқатар феодалдық топтардың Кенесарыны қолдамауы. Тарихи маңызы: * Үш жүзді қамтыған тұңғыш ірі көтеріліс ;•Қазақ елінің ішкі қайшылықтарының Ресей саясатымен байланыстылығын көрсетті ;•• Кенесары Абылай ханның ісін жалғастырушы тұлға.Қоқандықтарды талқандауда Сырдария бойындағы Жанқожа Нұрмұхамедұлы бастаған қазақтардың Кенесарыға қолдау көрсетті
| |
| Просмотров: 1459 | Загрузок: 431 | | |
| Всего комментариев: 0 | |