МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ..............................................................................................3
1. СИМВОЛДАРДЫ ФОРМАТТАУ...............................................5
1.1 Қаріптер (Шрифтер).............................................................5
1.2 Қаріптердің негізгі параметрлерін тағайындау..................6
1.3 «Қаріп» сұқбаттасу терезесін пайдалану............................6
1.4 Мәтіннің астын сызу.............................................................8
1.5 Абзацты форматтау...............................................................9
1.6 Абзацты форматтау тәсілдері.............................................10
1.7 Формат менюінің контекстік менюінің Абзац командасы.............................................................................11
1.8 «Форматтау» - саймандар тақтасының құралдары.............12
1.9 Абзацтарды туралау.............................................................13
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...................................14
КІРІСПЕ
Ms Word – мәтіндік құжаттарды дайындауға, түзетуге және қағазға басып шығаруға арналған Windows жүйесінің қосымша бағдарламасы. Ол – мәтіндік және графиктік мәліметтерді өңдеу барысында жүзден аса операцияларды орындай алатын ең кең тараған мәтін редакторларының бірі.
Мәтіндік информацияны енгізу, теру және өзгерту үшін мәтінді өңдеудің арнайы жүйесі қолданылады (оларды әдетте мәтіндік редакторлар деп атайды).
Мәтінді ЭЕМ – де өңдеудің артықшылығы – информацияны өзгерту, көбейту және көшірп жазудың жеңілдігі. Үлкен мәтінге өзгерістер енгізгенде оның негізгі бөлімі өзгеріссіз қалады да өзгерістер мәтіннің өзгерілетін шағын бөлігіне ғанга енгізіледі. Егер мәтіннің үзіндісі ЭЕМ – нің зердесіне енгізілген болса, онда оны қайтадан енгізбей – ақ, басқа мәтіндерге көшіріп жазуға болады. Мәтін енгізілгеннен кейін, қанша уақыт өтсе де кез келген уақытта оның жаңа көшірмесінің қажетінше бірнеше данасын басып шығаруға болады.
ЭЕМ мәтінге қолданатын амалдарды автоматтандыруға мүмкіндік береді, мысалы, бүкіл мәтіндегі бір сөзді басқа сөзбен ауыстыруға, мәтіннің қажет үзіндісін немесе белгілі бір суретке сілтемелердің барлығын оңай табуға мүмкіндік береді.
Мысалы, мәтінге қосымша бір – екі сөз қосып жазу керек болсын, онда бүкіл мәтін қалқып кетеді, бұрын бір жолдан екінші жолға тасымалданып жазылған сөздер енді жолдың ортасында болуы мүмкін, ал жол ортасындағы сөз – жолдың шетіне ауысуы мүмкін. Жаңа сөздер қосылғаннан кейін «тегіс» мәтін алу үшін сөздердің жаңадан орналасу жағдайын есептеп, олардың жолдары бойынша орналастыру қажет. Осындай шығармашылық емес, техникалық жұмысты қазіргі заманғы мәтіндік өңдеу жүйелері ешқандай қиындықсыз орындай алады.
ЭЕМ – де мәтінмен жұмыс істегендей тағы бір жақсы мүмкіндік – ол өзгерістерді кері қайтару, яғни мәтіннің алдыңғы күйлерін қалпына келтіру, өзгерістерді кері қайтарудың көмегімен қателесіп өшірілген жолдарды, абзацтарды және тарауларды қалпына келтіруге, мәтіннің өткен вариантына кері оралуыа болады.
СИМВОЛДАРДЫ ФОРМАТТАУ
Символдарды форматтауға шрифт параметрлерін, символдар аралығындағы бос орындарды және оларды жолға байланысты жоғары не төмен жылжыту мүмкіндіктерін маңызды деген элементтерді айқындап алып, олардың параметрлерін өзгертуге және кейбір символдарды жоғары, не төменгі индекс ретінде кішірейтілген жазба әріптерімен бейнелеуді тағайындауға мүмкіндік береді.
Бұлардан өзге арнайы шрифтер, олар құжатты көркейтіп, безендіреді.
Қаріптер (Шрифтер)
Қаріп ұғымына:
- қаріптің типі;
- қаріптің мөлшері;
- сызылымы (начертание);
- түсі;
- арнайы эффектілері жатады.
Әр түрлі мақсаттарға арналған алуан түрлі қаріптер бар. Қаріптің символ мөлшері пункт өлшемі арқылы беріледі, негізгі мәтін үшін әдетте 9,10 – пункт тақырыптар олардан үлкенірек өлшеммен, ал ескертулер мен сілтемелерді көрсетуде – 8-пункт тағайындалады.
Қаріптердің негізгі параметрлерін тағайындау
Форматтау процесі негізінен символдардың қажетті параметрлерін тағайындаудан тұрады.
Қаріптің негізгі параметрлерін (типі, өлшемі, сызылымы) Формат командасының менюі «Форматтау» саймандар тақтасындағы пернелік командалар мен контекстік меню жүйелерінің көмегімен тағайындауға болады.
«Қаріп» сұқбаттасу терезесін пайдалану
Қаріптермен жұмыс істеуге арналған саймандардың толық жиынтығын «Қаріп» сұқбат терезесі ұсынады. Бұл терезе кез келген қаріп типін таңдауға Ms Word жүйесінде талап етілетін барлық параметрлерді тағайындауға мүмкіндік береді.
Жұмыс процесінде пернелік командалардың, контекстік менюдің және саймандар тақтасының саймандардың түрі көмегімен қаріптердің параметрлерін өзгертуге және толықтыруға болады.
«Қаріп» сұқбат терезесін ашу үшін мына әрекеттердің бірін орындау керек:
- формат – Қаріп командасын таңдау керек;
- құжаттың жұмыс аумағында тышқанның оң жағын басып, сонда экранда пайда болған контекстік менюден «Қаріп» командасын таңдау керек.
«Қаріп» және «Интервал». Қаріп – компьютерде орнатылған шрифтер тізімі.
Шрифтердің сызылымы келесі операциялардан тұрады:
- кәдімгі негізгі мәтін символдары үшін пайдалану;
- курсив сөздерді, тақырыптарды айқындау үшін пайдалану;
- жартылай қарайтылған (полужирный) сөздерді, тақырыптарды айқындау үшін пайдалану;
- мөлшер (размер) - әріптердің мүмкіндік мөлшерлерінің тізімі (8 – 72 пунктер аралығында);
Астын сызу мыналардан тұрады:
- жоқ мәтіннің асты сызылмай бейнеленбейді;
- кәдімгі мәтіннің астын тұтас сызықпен сызу;
- тек сөздер, тек сөздердің асты сызылып, сөз арасындағы бос орындар сызылмайды;
- сөздердің астын қоссызықпен сызу;
- түс (цвет) мәтінді бояйтын мүмкін түстер (авто, қара, қызыл, сары) тізімі бар.
Эффектілердің құрамы:
- сызылған (зачеркнутый) – мәтін үстінен тұтас түзу сызықпен сызу (түзету кезінде пайдаланылады);
- жоғары индекс мәтін базалық сызықтың деңгейінен төмен түсіріледі;
- жасырын (скрытый) мәтін баспаға берілген кезде көрінбейді;
- кішірейтілген жазба әріптер (малые прописные) мәтін мөлшері жол әріптеріндей жазба әріптерімен бейнеленеді;
- алдын – ала келісім бойынша (по умолчанию) – бұл сайманың түрін басу «Қаріп» терезесінде тағайындалған парамертрлер бұдан былай осы нұсқамен дайындалатын барлық құжаттарға келісім бойынша пайдаланылады.
Өңделіп жатқан мәтіннің кейбір фрагменттерінің қаріптерінің парамертрлерін тағайындауға болады. Ол үшін сол керекті фрагментті ерекшелеп, «Қаріп» терезесі көмегімен оның керекті парамертрлерін тағайындауға болады.
Мұнда тек ерекшеленген фрагменттің ғана қаріп парамертрлері өзгереді, ал қалған мәтін өзгеріссіз қалады.