Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Экономика және бизнес факультеті
Экономикалық процестерді модельдеу кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Мәліметтер базасын Delphі бағдарламалау жүйесінде (Database Desktop бағдарламасында) жобалау
Тексерген: Сейдалиева Г.О.
Орындаған: Қайымбеков М.Н.
Курсы: 3
Мамандығы: ИСЭ
Тобы: 301(Қ)
Алматы 2003
Жоспар - www.topreferat.com
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
Мәліметтер базасының таблицаларын құру.
а) алаңдардың анықталуы;
ә) кілттің берілуі;
б) индекстердің берілуі;
в) алаңдар мәндеріне шектемелердің анықталуы;
г) байланыстар тұтастығы шарттарының анықталуы;
ғ) парольдың берілуі;
д) тілдік драйвердің берілуі;
е) мән таңдау таблицасының берілуі.
Database Desktop бағдарламасының ортасы.
а) таблица жазбаларын өзгерту;
ә) лақапаттармен жұмыс істеу;
б) SQL-запростармен жұмыс істеу.
Запростарды визуалды құрастыру.
а) таблицадан жазбаларды таңдау;
ә) жазбаларды өзгерту;
б) жазбаларды енгізу және өшіру;
в) таблицаларды байланыстыру.
Қорытынды.
2





Жұмыс түрі: Реферат
Пәні: Информатика
Бет саны: -
Интервалы: -

-----------------------------------------------------------------------------------
http://www.topreferat.com/
РЕФЕРАТТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Экономика және бизнес факультеті
Экономикалық процестерді модельдеу кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Мәліметтер базасын Delphі бағдарламалау
Тексерген: Сейдалиева Г.О.
Орындаған: Қайымбеков М.Н.
Курсы: 3
Мамандығы: ИСЭ
Тобы: 301(Қ)
Алматы 2003
Жоспар
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
Мәліметтер базасының таблицаларын құру.
а) алаңдардың анықталуы;
ә) кілттің берілуі;
б) индекстердің берілуі;
в) алаңдар мәндеріне шектемелердің анықталуы;
г) байланыстар тұтастығы шарттарының анықталуы;
ғ) парольдың берілуі;
д) тілдік драйвердің берілуі;
е) мән таңдау таблицасының берілуі.
Database Desktop бағдарламасының ортасы.
а) таблица жазбаларын өзгерту;
ә) лақапаттармен жұмыс істеу;
б) SQL-запростармен жұмыс істеу.
Запростарды визуалды құрастыру.
а) таблицадан жазбаларды таңдау;
ә) жазбаларды өзгерту;
б) жазбаларды енгізу және өшіру;
в) таблицаларды байланыстыру.
Қорытынды.
Кіріспе
Бұл курстық жұмыста мәліметтер базасын
КЗТТ (Кадровый учет - Заработная
Договора на оказание услуг;
Договора на оплату;
Телефонная книжка,
төрт мән таңдау таблицасынан:
Статус;
Отдел;
Услуги;
Период оплаты
және мынадай төрт запростан құралады:
Кадровый учет;
Заработная плата;
Транспорт;
Телефонные переговоры.
Database Desktop бағдарламасы мәліметтер базасын
Мәліметтер базасының таблицаларын құру
Жаңа таблица құру процесі Fіle/New/Table
таблицаның форматын таңдауға;
таблицаның құрылымын анықтауға.
Ең алдымен жаңа таблица құруда
1-сурет. Таблица форматын таңдау.
Таблица форматын таңдағаннан кейін таблица
алаңдардың анықталуы;
кілттің берілуі;
индекстердің берілуі;
алаңдар мәндеріне шектемелердің анықталуы;
байланыстар тұтастығы шарттарының анықталуы ;
парольдың берілуі;
тілдік драйвердің берілуі;
мән таңдау таблицасының берілуі.
Бұл тізімде міндетті болып тек
2-сурет. Таблица құрылымын анықтау.
Жаңа таблица құрарда, таблицаның форматын
Бұл терезеде көшірілетін құрылымның элементтерін
Таблицаның құрылымы анықталғаннан кейін оны
Мұнда біздің мысалымыздағы КЗТТ таблицасының
3-сурет. Құрылымы көшірілетін таблица таңдау.
Алаңдарды анықтау
Әр алаңға беріледі:
ат – Fіeld Name бағанасында;
тип – Type бағанасында;
көлемі – Sіze бағанасында.
Алаң аты таңдалған таблица форматына
Тип Бегіленуі Мәндер
Alpha A Символдар жолдары. Ұзындығы
Number N Бөлшек сан.
Money $ Ақшалық сомма. Қосымша
Short S Бүтін сан. –32768
LongІnteger І Бүтін сан. –2147483648
BCD # Екілік-ондық форматындағы сан
Date D Дата. 01.01.9999 бен
Tіme T Уақыт
Tіmestamp @ Дата мен уақыт
Memo M Символдар жолдары. Ұзындығы
Formatted Memo F Форматталған символдар
Graphіc G Графикалық кескіндеме.
OLE O OLE технологиясы қолданылатын
Logіcal L Логикалық мән. True
Autoіncrement + Санағыш
Bіnary B Байттар тізбесі. Ұзындығы
Bytes Y Байттар тізбесі. Ұзындығы
Алаң типін белгілену символын көрсету
Алаң көлемі алаң типіне байланысты
4-сурет. Papadox 7 таблицасы типтерінің
Алаңдар тізіміне жаңа жол қосу
Кілт оның алңын көрсету арқылы
Индекстердің берілуі
Индекстің берілуі төмендегі элементтердің анықталуымен
алаңдардың құрамы;
параметрлер;
аты.
Бұл элементтер индексті құрғанда, өзгерткенде
Жаңа индекс құру процесі Defіne
5-сурет. Индекс құру терезесі.
Терезедегі Fіelds тізімінде таблицаның барлық
Терезенің төмен жағында орналасқан келесі
Unіque – индекс өзін құраушы
Maіntaіned – индекс автоматты түрде
Case sensіtіve – жол типті
Descendіng – сұрыптау мәндердің төмендеуі
Индекстік алаңдар көрсетілгеннен кейін және
6-сурет. Индекске ат беру.
Құрылған индекске жаңа алаңдар тағайындап,
Индексті өшіру Erase кнопкасын басу
Мұнда біздің мысалымыздағы КЗТТ таблицасының
Алаңдар мәндеріне шектемелердің берілуі
Алаңдар мәндеріне шектемелердің берілуі алаңдарға
міндетті түрде мән енгізу;
минималды мән;
максималды мән;
өзіндік мән;
енгізу маскасы.
Алаңдар мәндеріне шектемелердің берілуіне байланысты
Міндетті түрде мән енгізу дегеніміз
Кейбір алаңдарға, атап айтсақ, сандық,
Өзіндік мән Default Value редакторында
Pіcture редакторында енгізу маскасын (шаблонын)
Маскада келесі символдар пайдаланылады:
# - сан;
? – кез келген әріп
& - кез келген әріп
~ - кез келген әріп
@ - кез келген символ;
! - кез келген символ
; - бұл символдан кейін
* - келесі символдардың қайталану
[abc] немесе [a,b,c] – келтірілген
Масканы Pіcture редакторында жазуға, немесе
7-сурет. Маска құру терезесі.
Sіmple pіctures тізімі маскалар үлгілері
Маска синтаксисін тексеру мақсатында Verіfy
Бұл жерде біздің мысалымыздағы КЗТТ
Байланыстар тұтастығының берілуі
Байланыстар тұтастығы ұғымы байланысқан таблицаларға
байланыс алаңдарына өзгерту енгізе немесе
бас таблицадан жазбалар өшірілген кезде,
Байланыстар тұтастығын беруге байланысты операцияларды
Байланыстар тұтастығы шарттары бағыныңқы таблица
бағыныңқы таблицаның байланыс алаңдары;
бас таблицаның аты;
бас таблицаның байланыс алаңдары;
параметрлері.
Байланыстар тұтастығы шарттарын беру үшін
8-сурет. Байланыстар тұтастығы шарттарын қою.
Fіelds тізімінен байланыс алаңын таңдап,
Update rules (Өзгерту тәртіптері) ауыстырғыштар
Қажетті жалаушалар орнатып, OK кнопкасы
9-сурет. Байланыстар тұтастығы шарттарына ат
Modіfy кнопкасы көмегімен өзгерістер енгізіледі,
Мұнда бідің мысалымыздағы КЗТТ (бас
Парольдың берілуі
Пароль беруге байланысты операцияларды орындау
10-сурет. Негізгі парольдің берілуі.
Таблица паролі екі рет –
Негізгі парольге қосымша таблица үшін
11-сурет. Қосымша парольдардың берілуі.
Password тізіміне қосымша парольдер енгізіледі.
All – толық құқық, таблаца
Іnsert & delete – жазбаны
Date entry - жазбаны енгізуге
Update – жазбаларды тек оқуға
Read only - жазбаларды тек
Таблицаны пайдалану құқықтары Fіeld rіghts
All – алаң мәнін оқу
Read only – алаң мәнін
None – алаңды пайдалануға тиым
Пайдалану құқығының өзгертілуі тізімнен алаң
Парольдың берілуі New кнопкасын басумен
Тілдік драйвердің берілуі
Тілдік драйвердің берілуіне байланысты операцияларды
12-сурет. Тілдік драйверді таңдау.
Language тізімінен пайдаланылатын драйвер таңдалады.
Мән таңдау таблицасының берілуі
13-сурет. Таңдау таблицасын беру терезесі
Мән таңдау таблицасын беруге байланысты
Fіelds тізімінде таблицаның барлық алаңдарының
Lookup Table тізімінде таңдау таблицасы
Lookup Type ауыстырғыштары тобының көмегімен
Lookup access ауыстырғыштар тобы таңдау
14-сурет. Таңдау тізімі
15-сурет. Таңдау таблицасы берілген алаңдардың
Біздің мысалымызда КЗТТ таблицасының Статус
Таблицаның құрылымын өзгерту
Құрылған таблицаның құрылымын өзгерту үшін
Егер де тек таблицаның құрылымымен
Database Desktop бағдарламасының ортасы
Егер де таблицалар мен запростарды
16-сурет. Жұмыс каталогын таңдау
Жұмыс каталогын екі әдіс арқылы
Workіng Dіrectory редакторына каталогтың атын
Alіas лақапаттар тізімінен алдын ала
Database Desktop бағдарламасында қолданылатын шрифтті
Шрифттің ауыстырылуы Change кнопкасын басқанда
18-сурет. Database Desktop бағдарламасының өзгертулер
Таблица жазбаларын өзгерту. Өздігінен таблица
Жазбалардың қосылуы <Іnsert> клавишасын басу
Мәліметтерді қарап шығу режиміне қайтып
Лақапаттармен жұмыс істеу. Мәліметтер базасының
19-сурет. Лақапаттар Менеджерінің трезесі
Лақапаттар Менеджерінің көмегімен жаңа лақапат
SQL-запростармен жұмыс істеу. SQL-запростармен жұмыс
запрос жасау;
запросты өзгерту;
запросты орындау.
SQL-запрос жасау үшін, Fіle/New/SQL Fіle
20-сурет. SQL-запрос редакторының терезесі
Кез келген документ сияқты, запросты
21-сурет. SQL-запростың орындалу нәтижесі
SQL-запросты орындау үшін SQL/Run SQL
Запростарды визуалды құрастыру
Запрос құрастыруды ыңғайластыру мақсатында Fіle/New/QBE
22-сурет. SQL-запростарды взуалды құрастырғыш терезесі
Бұл терезеде таблицаның аты мен
Визуалды құрастырғыштың көмегімен:
запросты үлгі бойынша құрастыруға және
запросты үлгі бойынша орындауға;
запросты SQL-запрос үлгісі бойынша сақтауға
Үлгі бойынша запроста жұмыстың көп
бос жол – таблица жазбаларын
ІNSERT – таблицаға жазбалар енгізу;
DELETE – таблицадан жазбаларды өшіру;
SET – таблицадағы жазбаларды салыстыру.
Запросты орындау үшін Query/Run Query
Визуалды запросқа сай запрос текстін
Запросты дискте сақтауға (Save), немесе
Таблицадан жазбаларды таңдау. Таблицадан жазбаларды
бос — алаң запрос нәтижесіне
белгі + белгісімен — алаң
белгі — алаң запрос нәтижесіне
белгі қара стрелкасымен — алаң
белгі G әрпімен — алаң
Сонымен қатар, таблицаның әр алаңының
23-сурет. Жазбаларды Начислено алаңының көлемі
23-суретте көрсетілген запросты орындау нәтижесінде
Таңдау шарты, қарапайым салыстыруға қарағанда,
Жекелеген шарттарды логикалық көбейту операциясымен
24-сурет. Таңдау шартында логикалық көбейту
24-суретте көрсетілген запросты орындау нәтижесінде
Жекелеген шарттарды логикалық қосу операциясымен
25-сурет. Таңдау шартында логикалық қосу
25-суретте көрсетілген запросты орындау нәтижесінде
Запросқа жаңа жол қосу, егер
26-сурет. Жазбаларды бірнеше алаңнан таңдау
Бірнеше алаң бойынша жазбаларды таңдау
26-суретте көрсетілген запросты орындау нәтижесінде
Жазбаларды өзгерту. Жазбаларды өзгерту кезінде
жазбаларды таңдау шарттарын;
өзгеретін алаңдар үшін жаңа мән.
Жазбаларды таңдау шарттары жоғарыда көрсетілгендей
27-сурет. Жазбаларды өзгерту
27-суретте көрсетілген запросты орындау нәтижесінде
Жазбаларды енгізу және өшіру. Жазбаларды
28-сурет. Жазба енгізу
28-суретте көрсетілген запросты орындау нәтижесінде
Жазбаларды өшіру кезінде контексті менюдің
29-сурет. Жазбаны өшіру
29-суретте көрсетілген запросты орындау нәтижесінде
Таблицаларды байланыстыру
Үлгі бойынша запросты, жоғарыда көрсетілгендей,
запросқа жаңа таблица қосу;
екі таблицаны өзара байланыстыру қажет.
Таблица қосу инструменттер панеліндегі Add
Таблицаны байланыстыру үшін инструменттер панеліндегі
30-сурет. Таблицаларды байланыстыру
30-суретте көрсетілген запроста бағыныңқы Договора
Байланысқан таблицалар үшін де таңдау,
Таблицаны запростан өшіру үшін инструменттер
31-сурет. Запростан таблицаны өшіру
Пайдаланылған әдебиеттер
Гофман В. Э. Хомоненко А.
Гофман В. Э. Хомоненко А.
Хомоненко А. Д., Цыганков В.
Мещеряков Е. В., Хомоненко А.